Czy instalacja odgromowa jest obowiązkowa

Podczas burzy bardzo często dochodzi do wyładowania elektrostatycznego, które potocznie nazywane jest piorunem. Część tej energii elektrycznej w momencie zetknięcia z ziemią (lub innym przedmiotem) może być bardzo niebezpieczna dla znajdujących się w pobliżu ludzi i urządzeń. Uderzenie pioruna może wywołać pożar, a siła z którą uderza potrafi zniszczyć drzewa, mury i sieci elektryczne.

Dla budynków piorun jest zagrożeniem tylko w momencie bezpośredniego uderzenia. Bardzo niebezpieczne są również wyładowania w instalacji elektrycznej oraz w metalowych elementach umieszczonych w budynku. Mają na uwadze wszystkie zagrożenia warto zastanowić się nas instalacją odgromową i umieszczeniem jej w domu.

Prawo a instalacja odgromowa

Przepisy obowiązującego prawa jasno mówią, że montaż instalacji odgromowej jest obowiązkowy dla budynków mieszkalnych wyższych niż 15 metrów, łatwopalnych, czyli pokrytych łatwopalnymi materiałami, takimi jak trzcina czy gont oraz takich, które znajdują się w miejscach szczególnie eksponowanych i narażonych na wyładowania (np. na wzgórzach).

Te trzy zasady nie uchronią budynków przed wyładowaniami, dlatego każdy właściciel budynku mieszkalnego, niezależnie czy stoi on pośrodku niczego, czy też w gęstej zabudowie, powinien posłuchać zdrowego rozsądku w kwestii bezpieczeństwa.

Budowa i zasada działania instalacji odgromowej

Instalacja odgromowa ma za zadanie ochronić budynek od wyładowania, czyli uderzenia pioruna i odprowadzić go do ziemi z zachowaniem bezpieczeństwa osób znajdujących się w pobliżu. Całość instalacji odgromowej składa się z:

• zwodów pionowych i poziomych – te elementy to odpowiednio położone przewody metalowe, montowane na dachu budynku i wykonane z miedzi, stali nierdzewnej lub ocynkowanej. Zamontowane zwody muszą przebiegać przez elementy metalowe, które znajdują się ponad powierzchnią dachu, czyli przez kominy, anteny, wyloty przewodów wentylacyjnych. Podczas montowania zwodów duże znaczenia ma materiał, z którego wykonany jest dach. Jeśli jest to materiał łatwopalny, zwody są montowane na dodatkowych wspornikach, aby prąd, który będzie nimi przebiegał nie spowodował uszkodzeń. Zamontowane zwody można połączyć z tymi występującymi naturalnie w konstrukcji budynku, jak balustrady czy rynny. Jeśli nie zostaną one połączone ze zwodami, należy zapewnić im osobne uziemienie.
• przewodów odprowadzających – te elementy łączą zwody i uziomy. Przewody odprowadzające montuje się na elewacji ( w odstępie 2 cm od ściany), pod elewacją w specjalnych rurkach odgromowych lub wzdłuż rynny. Taki przewód, aby spełniał swoją rolę musi być połączony z uziomem za pomocą zacisku probierczego, który dla bezpieczeństwa powinien być umieszczony w puszce probierczej. Ważne jest, aby przewody odprowadzające znajdowały się nie bliżej niż 2 metry od wejścia.
• uziomów naturalnych lub sztucznych – uziom naturalny to zbrojenie fundamentu budynku stale połączone z wyprowadzeniem taśmy stalowej poza budynek. Uziom sztuczny poziomy to np. umieszczony dookoła budynku zamknięty uziom otokowy (w odległości co najmniej 1 metra od budynku), natomiast uziom sztuczny pionowy to np. stalowe pręty wbite głęboko w ziemię.

Poprawnie zainstalowana instalacja odgromowa ściąga na siebie piorun (swoimi najwyższymi elementami – zwodami) chroniąc inne elementy budynku przed jego niszczycielską siłą. Następnie cały ładunek przechodzi przewodami odprowadzającymi prosto do uziemienia, gdzie zostaje rozproszona skumulowana energia. Dodatkowo, aby skutecznie chronić się przed piorunami należy zastosować zabezpieczenia przeciwprzepięciowe, które uchronią wszystkie sprzęty elektroniczne (np. AGD, RTV, itd.) poprzez natychmiastowe odłączenie instalacji domowej i niedopuszczenie, aby prąd o niewłaściwych parametrach dotarł do używanych sprzętów.

Koszt bezpieczeństwa, czyli ile kosztuje instalacja odgromowa

Według statystyk w Polsce pioruny zabiją średnio 4 osoby na rok. To dużo. Założenie instalacji odgromowej warto zlecić profesjonalistom, którzy posiadając niezbędne uprawnienia i ekspercką wiedzę w tym zakresie. Specjaliści zrobią to z zachowaniem wszystkich norm bezpieczeństwa. Bezpośrednio przed montażem wymagane są niezbędne obliczenia i pomiary, które pozwolą na montaż instalacji indywidualnie dopasowanej do budynku.

Cena instalacji zależy od regionu Polski, ale zwłaszcza od materiałów z których ma zostać wykonana. Tańsza jest instalacja wykonana ze stali ocynkowanej i jest to wydatek rzędu 4 tysięcy złotych. Cena instalacji wykonanej z elementów miedzianych waha się w granicach 6-7 tysięcy złotych.

Piorunochron – zamiast instalacji czy jej uzupełnienie

Rynek oferuje wiele wariantów instalacji odgromowej, a wśród nich jest piorunochron. Od instalacji odgromowej różni się brakiem zwodów, które są zastąpione przez wysoki maszt ściągający na siebie uderzenie pioruna. Pozostałe elementy instalacji są takie same – przewody odprowadzające i uziomy. Zastanawiając się czy piorunochron to wystarczająca ochrona warto znać zdanie specjalistów m.in. z Polskiego Komitetu Ochrony Odgromowej Stowarzyszenia Elektryków Polskich, którzy uważają, że piorunochron sam w sobie nie jest w 100% bezpieczny, ale z powodzeniem może stanowić uzupełnienie instalacji odgromowej.

Koszt piorunochronu jest niższy niż całej profesjonalnej instalacji odgromowej, jednak nie warto oszczędzać na życiu i zdrowiu. Patrząc na cennik, w porównaniu z kosztem budowy i utrzymania domu, cena instalacji nie jest wysoka, a jej montaż pozwoli na zapewnienia bezpieczeństwa sobie i swojej rodzinie.

Ilustracja do artykułu: Bogdan Radu z Pixabay